راه‌های غلبه بر هراس از اشتباه کردن

ما در دنیایی زندگی می‌کنیم که مردم در آن شیفته موفقیت هستند. چیزهایی که می‌گوییم و انجام می‌دهیم به‌سرعت موردبررسی قرار می‌گیرند. مردم دوست دارند بر روی یکدیگر برچسب بزنند و همان لحظه که یک اشتباه –چه عمدی و چه غیرعمدی- را مرتکب می‌شویم فوراً به آن اشاره می‌کنند. به نقل از دکتر میثم شکری ساز اینکه اشتباه کردن و شکست خوردن مورد تمسخر و قضاوت قرار می‌گیرد مسئله‌ی بسیار جالبی است. مردم این واقعیت را فراموش می‌کنند که موفقیت از دست‌به‌کار شدن به دست می‌آید و وقتی برای اولین بار کاری را انجام می‌دهیم، اغلب مرتکب اشتباه می‌شویم.

هراس از اشتباه کردن به چه معناست؟

هراس از اشتباه کردن یک ترس شدید از نقص و اشتباه است. افراد مبتلابه هراس از اشتباه کردن خود را بسیار سخت قضاوت می‌کنند و اغلب اهداف غیرواقعی را برای خود تعیین می‌کنند. آن‌ها ممکن است از اشتباهاتی که درگذشته مرتکب شده‌اند یا اشتباهاتی که از انجام آن‌ها در آینده می‌ترسند ناراحت شوند. هراس از اشتباه کردن اغلب منجر به اضطراب شدید، افسردگی، اعتمادبه‌نفس پایین یا حملات پانیک می‌شود.

آیا هراس از اشتباه کردن و کمال‌گرایی یکی هستند؟

هراس از اشتباه کردن و کمال‌گرایی با یکدیگر فرق دارند. کمال‌گرایی یک ویژگی شخصیتی است. شما خود را با استانداردهای بسیار بالا نگه می‌دارید و تلاش می‌کنید بی‌عیب و نقص باشید. هراس از اشتباه کردن یک ترس واقعی از نقص است. فرد مبتلابه هراس از اشتباه کردن ممکن است از موقعیتی که فکر می‌کند ممکن است مرتکب اشتباه شود، اجتناب کند و آن را تهدیدآمیز بداند. ترس می‌تواند بر هر جنبه از زندگی آن‌ها تأثیر بگذارد، از مدرسه و کار گرفته تا زندگی خانوادگی و موقعیت‌های اجتماعی.

اشتباه کردن و شکست خوردن اشکالی ندارد؛ اما مردم به دلایل زیر در مورد اشتباهاتشان یا چیزی که در آن کوتاهی کرده‌اند این‌قدر حالت تدافعی می‌گیرند:

ترس از خجالت

ترس از اینکه شایستگی آن‌ها زیر سؤال برود

ترس از مسخره شدن

آنچه مهم است این است که به‌اندازه‌ای شجاع باشید که اشتباه کنید، اشتباهات را بپذیرید، آن‌ها را اصلاح کنید و از آن‌ها درس بگیرید. جورج برناردشاو این مسئله را به زیبایی بیان می‌کند:

«زندگی‌ای که صرف اشتباه کردن می‌شود نه‌تنها شرافتمندانه‌تر بلکه مفیدتر از عمری است که در آن هیچ کاری انجام نمی‌دهید».

اگر شما فردی هستید که از اشتباه کردن نمی‌هراسید، در ادامه نکاتی را ارائه کرده‌ایم که می‌تواند به شما انگیزه دهد که به تلاش خود ادامه دهید و به‌عنوان یک فرد در جایگاه مطلوب خود قرار بگیرید.

1. اشتباهات شما را آگاه‌تر می‌کند

اشتباهات راهی عالی برای یادگیری و حذف برخی مشکلات هستند. درواقع، شما می‌توانید بهترین درس‌های زندگی را در حین ارتکاب برخی از اشتباهات احمقانه یاد بگیرید. وقتی مرتکب اشتباه می‌شوید، به این معنی است که راه درستی برای انجام آن کار وجود دارد. اگر برای رسیدن به آن متعهد هستید، برای تحقق آن دست‌به‌کار خواهید شد. در این صورت است که سؤال می‌کنید، از دیگران کمک می‌گیرید و خود را آموزش می‌دهید. کل این فرآیند باعث می‌شود شما دانش بیشتری پیداکرده و یادگیرنده خوبی باشید – دو چیزی که شما را در زندگی به جلو می‌برد.

2. اشتباهات شما را شجاع‌تر و با دل و جرأت‌تر می‌کند

صرف کلمه «اشتباه» می‌تواند ترس را در ذهن بسیاری از مردم ایجاد کند درحالی‌که واقعاً نباید این‌گونه باشد. این کلمه افراد را مضطرب، بلاتکلیف و در مواقعی نیز تحت‌فشار قرار می‌دهد. بااین‌حال، در واقعیت، وقتی چیزی اشتباه یا غیرمنتظره پیش می‌رود، شما به‌جای شکایت کردن به دنبال راه‌حل‌ها و رویکردهای جدید می‌روید. افراد زیادی جرأت انجام کارهای جدید را ندارند. امتحان کردن چیزهای جدید به شما این قدرت را می‌دهد که روش‌های جدید کار را بپذیرید و کاری را انجام دهید که دیگران معمولاً انجام نمی‌دهند.

3. اشتباهات به شما کمک می‌کند سبک خود را کشف کنید

هر یک از ما یک الگو یا سبکی برای انجام کارها داریم. اگر بگوییم این الگو یا سبک همیشه در حال تغییر و تحول است، بیراه نگفته‌ایم. باید به همه کسانی که فکر می‌کنند روش خاصی برای انجام کار ندارند، بگوییم که شما سبک خاص خود را دارید – فقط هنوز در مورد آن چیزی نمی‌دانید. اشتباهات نقش مهمی در کمک به ما برای کشف سبک خود دارند. اگر کمی بیش‌ازحد اشتباه می‌کنید، ببینید آیا نیاز به تغییر در سبک‌کار خود دارید یا خیر. گاهی اوقات امتحان یک رویکرد جدید می‌تواند کارایی کلی شما را یک درجه بالاتر ببرد.

با کارآفرین جوان و ایرانی بیشتر آشنا شوید:

میثم شکری ساز

4. اشتباهات به شما می‌آموزند که بدون هیچ‌گونه پشیمانی زندگی کنید

حس خوبی نیست که برای کاری که همیشه آرزوی انجامش را داشتید، احساس پشیمانی کنید. چه باور کنید و چه باور نکنید، عادت کردن به ماندن در حاشیه‌ی امن شما را به‌جایی نمی‌رساند و بیشتر پشیمان می‌شوید تا اینکه به چیزی دست‌یابید.

همیشه به یاد داشته باشید که از انتخاب‌هایی که نکردید نسبت به انتخاب‌هایی که انجام دادید بیشتر پشیمان خواهید شد. من مطمئن هستم که هر یک از شما می‌توانید با سخنان بریتانی رنه ارتباط برقرار کنید که می‌گوید «من بیشتر ترجیح می‌دهم از انجام ندادن آنچه مردم می‌گویند پشیمان باشم تا اینکه از انجام ندادن کاری که قلبم مرا به آن سوق داده است و به این فکر کنم که اگر آن کار را می‌کردم زندگی چگونه می‌بود. اگر فقط خودم بودم».

5. اشتباهات به رشد و تکامل شما کمک می‌کند

بسیاری از ما در منطقه‌ای بین احساس ناتوانی ناشی از ترس از اشتباه کردن و شجاعت به خرج دادن برای مقابله با این احساس ناتوانی گیرکرده‌ایم. اگر می‌خواهید در زندگی روبه‌جلو حرکت کنید این اشتباهات را حتی با لرزش دست‌ها، صدا و ضربان قلب و با سرعت‌های خیره‌کننده انجام دهید.

حتی اگر در این کار پیروز نشوید هم به‌عنوان یک انسان بهتر و تکامل‌یافته ظاهر خواهید شد. اشتباهات درواقع راهی عالی برای رشد و شکوفایی فردی هستند. اشتباهات از انجام کاری سرچشمه می‌گیرند، اما موفقیت نیز همین‌طور است. یافتن ریشه اشتباه خود – قبل از اینکه به زمین و زمان چنگ بزنید تا همه‌چیز را اصلاح کنید – به شما کمک می‌کند تا مراحل انجام درست ‌کار در آینده را بهتر بشناسید.

سؤالات متداول

1. چگونه اشتباهات خود را جبران کنیم؟

در مرحله بعد، وقت آن است که بفهمید چه اقدامات جبرانی باید انجام دهید. همیشه بهتر است غرور خود را کنار بگذارید و برای رفع خطای خود قدم بردارید، نه اینکه آن را زیر فرش بکشید و امیدوار باشید کسی متوجهش نشود. بررسی کنید که آیا نیاز است که با مافوق یا سایر همکاران خود مشورت کنید؟ آیا باید بر روی قسمت بعدی فرآیند مکث کنید تا زمانی که اشتباه خود را برطرف کنید؟ آیا باید فوراً اشتباه خود را اصلاح کنید؟ تعیین کنید که چه اتفاقی باید بیفتد و از همان‌جا شروع کنید.

2. آیا باید به خاطر اشتباه خود عذرخواهی کنیم؟

در اینجا نکته‌ای وجود دارد که اغلب نادیده گرفته می‌شود. رفع اشتباه مهم است؛ اما هیچ‌وقت جای یک عذرخواهی صمیمانه و واقعی را نمی‌گیرد. خطاها اتفاق می‌افتند – بالاخره همه‌ی ما انسان هستیم؛ اما اگر اشتباه شما تأثیرات بد زیادی داشته باشد یا مانع بزرگی را در برنامه‌های شخص دیگری ایجاد کند، باید به‌اندازه‌ای فروتنی داشته باشید که نه‌تنها اشتباهات را اصلاح کنید، بلکه از اشتباه خود عذرخواهی کنید.

3. چگونه از وقوع دوباره‌ی اشتباهات در آینده پیشگیری کنیم؟

اکنون زمان آن است که توجه خود را به آینده معطوف کنید. اینکه چگونه از تکرار مجدد این اشتباه در آینده جلوگیری می‌کنید. شاید این لغزش بخشی گیج‌کننده از یک فرآیند استاندارد را نشان دهد که نیاز به کار مجدد یا ساده‌سازی دارد. یا شاید چیزی به‌سادگی چسباندن یک یادآور به مانیتور رایانه شما باشد. سعی کنید بفهمید که چه‌کاری می‌توانید انجام دهید تا از انجام این اشتباه در آینده جلوگیری کنید. یک اشتباه را می‌توان بخشید؛ اما اینکه یک اشتباه چندین بار تکرار شود یک داستان کاملاً متفاوت است.

سخن پایانی

به‌جای اینکه از اشتباهات خود خجالت بکشید، وقت آن است که این اشتباهات را پذیرفته و از آن‌ها درس بگیرید. به باور دکتر میثم شکری ساز هرکسی که به بزرگی یا موفقیت دست‌یافته است، موفقیت خود را مدیون اشتباهات خود است. به‌عنوان‌مثال، مایکل جردن، یکی از بهترین بسکتبالیست‌های تمام دوران، گفت: «من بارها و بارها در زندگی‌ام شکست ‌خورده‌ام و به همین دلیل است که موفق شدم». وقت آن است که دیدگاه خود را نسبت به اشتباهات خود تغییر دهیم و به‌جای فرار از این اشتباهات آن‌ها را جشن بگیریم. به یاد داشته باشید که هرچه موفق‌تر باشید، اشتباهات بیشتری مرتکب خواهید شد. افرادی که هیچ کاری انجام نمی‌دهند، اشتباه هم نمی‌کنند.